Ingezonden – De docent als frontsoldaat

17 september 2020

Ingezonden stukken verkondigen niet per definitie het officiële standpunt van PvdA Tilburg, maar we delen graag de ideeën en standpunten van onze leden met jullie!

Het eerste stuk is ingezonden door Hans Krosse & Arie Rinzema

De docent als frontsoldaat, scholen blijven open ook bij een tweede coronagolf

Vorige, deze en volgende week beginnen de scholen van het Voortgezet Onderwijs aan hun onderwijsjaar 2020/2021. Zorgen genoeg in  Coronatijd. Zijn ze er ook klaar voor, doen of hebben ze genoeg gedaan?

Ton van Haperen (uitstekende leraar economie en dito lerarenopleider) schreef in de Volkskrant van 13-08 al over de noodzaak van toegankelijk fysiek onderwijs en de bedreigingen in dezen w.o. geen adequate ventilatie. Weinig alerte bestuurders in de zomer (de Rosenmöllers en ook onderwijsminister Arie Slob) waren in zijn ogen de voedingsbodem voor de onzekerheid van nu.

In het Brabants Dagblad van 25-08 schetst een gerenommeerde Tilburgse school als het Odulphuslyseum haar aanpak; accent op Ventilatiesystemen op orde en waar nodig het gebruik van mondkapjes.

De vraag dringt zich op hoe fysiek onderwijs veilig gesteld kan worden. Ofwel; wat te doen opdat het onderwijs persé doorgang vindt ook als er een tweede coronagolf komt?

Absoluut de verdediging organiseren: goede/verbeterde ventilatie in de schoolgebouwen en waar nodig mondkapjes gebruiken. Naast de overige welbekende hygiënemaatregelen.

Maar naast deze verdediging is er meer nodig om bij oplopende besmettingen de scholen open te houden; een aanvalsplan, een scenario. Als we in de school/klaslokalen de “anderhalve meter” afstand kunnen realiseren  blijven de scholen open. Kan dat? Ja zeker! Leraren kunnen en moeten dan aan de bak, zij zijn de Kritische Succesfactoren. Docenten en overige medewerkers zijn het human capital van de schoolorganisatie en zijn tot veel in staat. Zij kunnen de dreiging van weer de scholen op slot de baas: “aanvallen…”. Door samen met hun schoolleiding de lescapaciteit van hun school te verdubbelen. Draai twee shifts per dag. Alle lessen geven we twee keer steeds aan de helft van de leerlingen. Ja daar zit een capaciteitsprobleem aan: qua gebouwen en qua bemensing.

Voor de zomer werkten scholen al met een scenario waarin één derde (tgv 1,5 meter in een lokaal) van de leerlingen op school les kreeg en de anderen op afstand bediend werd. Wij kiezen ervoor leerlingen zoveel als mogelijk op school te bedienen. Dat vraagt veel van de school als organisatie, van leerlingen, medewerkers, ouders en management. In noodsituaties mag je van frontsoldaten veel vragen. Laten we een voorbeeld nemen aan de zorgmedewerkers.

Scholen hebben gebouwen 24/7 ter beschikking. Lesgeven in ronde één van 08.00 tot 12.30 (= zeven lessen van dertig minuten met vijf minuten wisseltijd voor de docent en twee pauzes van vijftien minuten) en een tweede shift van 13.00 tot 17.30. Conciërge en schoonmaak – van groot belang – moet te regelen zijn en is met alle respect meer een planningsprobleem.

Maar hoe komen we aan extra leerkrachten? We hebben echter niet direct twee keer zoveel leerkrachten nodig om twee rondes per lesdag uit te doen. We zien inverdienmogelijkheden:

–              De helft minder leerlingen in de klas geeft een hoger rendement van iedere lesminuut

–              De docent kijkt nog eens naar de vraag: “doe ik de juiste dingen optimaal”. Geïnspireerd door de noodsituatie versterken docenten hun professioneel handelen in de concrete lessituatie:

  • Instructie hoeft niet persé altijd door de docent per klas gegeven te worden. Vormen van hoorcolleges (in aula en gymlokalen) en digitale instructie/flipping the classroom kunnen docent en leerling ruimte opleveren. Werk hier ook samen met ervaringsdeskundigen van o.a. de Open Universiteit en commerciële partijen die afstandsonderwijs aanbieden (LOI/NCOI en mogelijk Luzac/Schoevers)
  • De spaarzamere lestijd benutten docenten voor de leerfuncties waar ze het meeste bij nodig zijn: stimuleren/enthousiasmeren; feedback geven en aandacht voor leren te leren. Mogelijk niet helemaal ideaal of anders dan we tot nu toe deden maar echte frontsoldaten roeien met de riemen die ze hebben en maken er zelf(s) een paar bij.
  • Toetsen afnemen kan vaak zonder, leraar, een klasse-assistent kan hem vervangen. Werken met voortgangstoetsen en andere vormen van digitale toetsing kunnen helpen.

Het effectievere lesgeven brengt ons ertoe dat een les van vijftig minuten aan dertig leerlingen zijn evenknie vindt in een les van 30 minuten aan de helft van het aantal. Zo moeten we op zoek naar meer “aanvalskracht”. Daar spelen vele personen en organisaties een rol bij. We kunnen het vraagstuk van de extra bemensing aan:

  1. Onlangs gepensioneerden en carrièreswitchers geven weer een beperkt aantal uren les. Met twee à drie ochtenden per week, van vier lessen van dertig minuten kunnen zij en trots zijn en een echte bijdrage leveren in een noodsituatie.

En ja dat vraagt een verbinding vanuit de zittende medewerkers (bijspijkeren en opvang) en ja geef ze een financiële tegemoetkoming Schoolbesturen.

  1. Scholen met een goed alumnibeleid kunnen hetzelfde vragen aan hun ex-leerlingen als aan de voormalige collegae: “kom lesgeven”. En ja kom tot goed overleg met actuele werkgevers dan wel de verantwoordelijken in hun vervolgopleidingen.
  2. Studenten van de lerarenopleidingen zetten we zwaarder in, begeleid door de docenten van die Lerarenopleidingen. En ja zij krijgen een serieuze stagevergoeding (bijvoorbeeld vrijstelling van collegegeld) van Minister van Engelshoven en contanten van de V.O.- Raad en ja zij krijgen een Honoris Causa op hun getuigschrift van de lerarenopleiding als betekenisvol aankomend frontsoldaat.
  3. In dit economisch tijdsgewricht zoeken we nadrukkelijk naar meer zij-instromers. De HRM-afdelingen van scholen/schoolorganisaties organiseert dit ism de HRM-afdelingen van bedrijven die gaan saneren (KLM, Booking.com, Horeca)
  4. Zittende leerkrachten zetten een tandje bij: door over een groter deel van de dag gespreid lessen te geven en door bv. op zaterdagochtenden lessen te verzorgen. Meer lessen verzorgen mogen we in een noodsituatie vragen.

Huisvesting regelen we, werving van nieuwe (tijdelijke) leerkrachten zal lastig zijn maar kan slagen: veel nieuwe gemotiveerde  medewerkers als soldaten aan het front.

Leerkrachten: effectiever en meer lesgeven.

Leerlingen: waardeer de kansen die je krijgt in deze uitzonderlijke situatie, neem eens een bloemetje mee, glimlach is ook goed.

Ouders: stimuleer je kinderen en support ze bij hun leren. Misschien ook wat lesjes verzorgen? Doen.

OC&W: faciliteer en daag uit.

Schoolbesturen: help de capaciteitssuggesties (1t/m 5)  te realiseren liefst van harte. Er zijn in dezen al regionale aanpakken.

Schooldirecties: maak het je medewerkers mogelijk te helpen, stimuleer ook leerlingen en ouders.

(Onderwijs)bonden: support je leden en collegae-niet-leden door ruim en constructief te handelen. Streef i.s.m. sociale partners naar een cao-paragraaf met daarin een beloning van overuren in deze context.

Landelijk Aktie Komitee Scholieren: doe mee ook als meldpunt van complimenten en verbeterpunten. Help leerlingen te accepteren dat ze bv. ook op zaterdag les krijgen.

Samenvattend

De scholen moeten openblijven. Dat kan op een veilige manier want 1,5 meter afstand. Door de lessen twee maal per dag te verzorgen. Andere uitvoeringsschema’s zijn denkbaar. Lessen van dertig minuten betekenen dat de leraar in het nieuwe systeem 20 % meer lestijd vult, dat is één dag per week en dat is te veel zeker als dit loopt tot dat er een vaccin tegen Corona is. Daartoe organiseren we de hulptroepen.

Scholen worden uitgedaagd hun eigen aanvalsscenario te ontwerpen en zo een aanpak klaar te hebben staan mocht Corona onverhoopt stevig de kop op steken.

Epiloog

We startten onze beschouwing vanuit Corona-perspectief. Wanneer Corona hopelijk spoedig achter de horizon verdwijnt dan kunnen we toch lessen leren en resultaten behouden:

  • Effectievere manieren van onderwijs verzorgen
  • (Regionale) aanpak personeelswerving tgv. het onderwijs

 

Tilburg, 26-08-2020

Hans Krosse, voormalig leraar Economie, organisatieadviseur, nu bereid lessen te verzorgen

Arie Rinzema, voormalig leraar Economie en lerarenopleider, nu bereid lessen te verzorgen

Waar ben je naar op zoek?