Van horrorhuis naar 6 toekomstgerichte acties voor betere zorg

Gistermiddag vond het debatbijeenkomst plaats nav de berichtgevingen van het Brabants Dagblad en Follow The Money naar de misstanden bij zorgbedrijven in Tilburg. Voorafgaand aan het debat zijn er drie insprekers geweest die de moed hebben opgebracht om de raad toe te spreken en hun verhaal te delen. Dat was erg indrukwekkend. Na aanleiding van deze verhalen en de informatiebijeenkomst vorige week heeft de Partij van de Arbeid zes toekomstgerichte acties opgesteld en het volgende ingebracht:

Spreektekst PvdA Tilburg:

Voordat ik begin wil ik de journalisten in kwestie Judith Spanjers en Stephan Jongerius bedanken voor hun onderzoekswerk, professor Fenger voor de toelichting in de commissie, de insprekers, mevrouw Rijnen, Samra en Tim, voor hun persoonlijke bijdragen en de ambtelijke organisatie voor de eerder toelichting. En ja zeg ik tegen mevrouw Rijnen, Samra en Tim om op een later tijdstip elkaar te ontmoeten en het gesprek te hebben.

Ik ben net als u geschokt door de schrijnende zaken die ik in de artikelen heb gelezen. Een kleine opsomming van de artikelen. 6 sterfgevallen, zorgaanbieder die cliënten seksueel benadert, bedreigt, handtekeningen vervalst, drugsgebruik, agressie en kinderen met hun ouder in huizen plaatsen tussen andere drugsgebruikers. Een zorgaanbieder die door de gemeente wordt geadviseerd niet mee te werken aan een interview. Een client die twee weken dood in de woning ligt.

Schokkend, beschamend, maar bovenal in en in triest. De beschreven voorbeelden laten zien dat we met de zorg door een ondergrens aan het zakken zijn. Langzaam, maar gestaag. De menselijke maat is uit het systeem. We zijn overgeleverd aan de grillen van de markt. Want wie voert nou echt regie op de zorg? Wie ziet toe op de kwaliteit? En wie neemt verantwoordelijkheid? Hoe kan het dat we als toezichthouder signaal op signaal krijgen, en dat we jaar op jaar zorgbedrijven de kans hebben blijven geven om zich te verbeteren? Waar had de grens getrokken moeten worden?

De artikelen over de misstanden staan in schril contrast met de beleidsstukken die we de afgelopen jaren met elkaar hebben behandeld. Judith Spanjers noemde dit het verschil tussen de overheidswerkelijkheid en de clientwerkelijkheid. Bij het lezen van de artikelen die de afgelopen dagen zijn gepubliceerd klinkt de gemeentelijke aanpak van onze gemeente met termen als ‘1 huishouden, 1 plan, 1 coördinator’, ‘veiligheid vormt altijd de ondergrens’, ‘het kind echt zien’, ‘werken volgens de bedoeling’ als holle frasen. Wat duidelijk is geworden vanuit al deze tragische voorbeelden is dat het college nu moet gaan handelen en alle mogelijkheden daartoe moet gebruiken. Laten we de betrokkenen en cliënten juist nu opzoeken. Leg het contact. Geef hen informatie en duidelijkheid. Is dat al gebeurt met de  betrokkenen wilde ik vragen. Maar het antwoord is pijnlijk duidelijk geworden.

Gelet op de ruimte die er moet zijn voor het debat en een reactie van het college, houd ik het kort. De PvdA heeft na het lezen en horen de betrokkenen een plan om de zorg en het toezicht te verbeteren. Daartoe heeft de PvdA zes toekomstgerichte acties opgesteld. We zouden graag weten hoe andere partijen in deze acties staan:

1 -De incidenten tonen aan dat de kwaliteit van zorg van groot belang is. Er loopt een inkooptraject voor het sociale domein. In dit traject worden gesprekken gevoerd en keuzes gemaakt die gaan over de kwaliteit van zorg. Ons is al toegezegd dat we tussentijds over de uitkomsten van de fases uit het inkooptraject worden geïnformeerd. Wij willen dat er in deze terugkoppeling nadrukkelijk en expliciet wordt ingegaan op de afspraken die worden gemaakt t.a.v. de kwaliteit van zorg en dat daarin bijsturing door ons mogelijk is. Voor het vastleggen van de kwaliteitseisen in contracten met zorgaanbieders willen we een review van de Stadsadvocaat, zodat de privaatrechtelijke weg goed wordt verankerd.

2 – Toezicht en handhaving. Het zorglandschap verandert per 1-1-2023. Onderdeel van het nieuwelandschap moet zijn hoe de gemeente het toezicht en de handhaving gaat organiseren. Wij willen van reactief toezicht naar meer proactief toezicht. Daar waar het kan starten we hiermee vanaf vandaag door te experimenteren, maar er moet zeker een plan liggen voor 1-1-2023. Financiële consequenties dienen verwerkt te worden in de begroting 2023.

En niet alles heeft directe financiële consequenties, maar kan nu al anders. Ik vind het al een tijdje niet meer uit te leggen waarom er 20 fte handhaving en toezicht wordt ingezet op de bijstand en het zorgveld het met 6,2 fte handhaving en toezicht moet doen. Bovendien is dit inconsistent en tegenstrijdig met de beweging van vertrouwen die u heeft ingezet. Na 2,5 jaar inzet op meer vertrouwen richting bijstandsgerechtigde handhaaft u heel het controlesysteem. Dat is niet langer houdbaar, helemaal in het licht van de risico’s die vandaag zijn besproken. Meer capaciteit erbij zoals professor Fenger beoogt, de dekking van dit voorstel bied ik u nu op een presenteerblaadje aan. Zou u de capaciteit tussen zorg en bijstand niet moeten omdraaien? Ook zou ik u  de suggestie willen doen om met mystery guest te gaan werken, hoe staat u daarin?

3 – De informatiebijeenkomst maakte ons duidelijk dat naast de relatie ‘zorgaanbieder – gemeente’. Ook de relatie ‘gemeente – client’ beter kan. De gemeente moet open staan voor directe signalen, hier naar luisteren en veiligheid bieden. Wij willen dat vandaag wordt gestart met het verbeteren van deze directe relatie op basis van experimenten, maar hier moet zeker per 1-1-2023 invulling aan worden geven. Het plan wordt voorgelegd aan de raad en de financiële consequenties worden verwerkt in de begroting 2023.

4 – Een groot vraagstuk gaat over het personeelstekort bij zorgaanbieders. Wij willen dat het college hier zo snel mogelijk, samen met zorgaanbieders, een plan voor maakt. Dit voorstel en de financiële consequenties worden zo snel mogelijk aan de raad voorgelegd.

5 – Het college laat een onafhankelijk onderzoek instellen naar de incidenten zoals geschetst in de artikelen en vult bovenstaande acties mogelijk aan met lessen die hieruit geleerd worden. Met name het verbeteren van de gemeentelijke informatiepositie vraagt onze aandacht! Maar de 4 hiervoor genoemde acties wachten niet op de uitkomsten van het onderzoek en worden wel in gang gezet.

6 – Als raad en college gaan we vroegtijdig in de raadsperiode 2022-2026 gezamenlijk een (meerjarige) strategie ontwikkelen om tot een herbezinning van het huidige zorg- en ondersteuningssysteem te komen.

De Partij van de Arbeid is graag benieuwd om te horen hoe andere partijen deze zes acties beoordelen.

Yusuf Celik

Naschrift: de zes acties kunnen over het algemeen rekenen op de steun van andere fracties en college. Om de opdrachten aan te passen en aan te scherpen nav het debat zullen fracties in nader overleg een motie opstellen. Het streven is om op 10 maart, de allerlaatste raadsvergadering van deze periode, raadsbreed een signaal af te geven.