Stop milieudelict, doe rubbergranulaat in de ban

PvdA, LST en SP hebben het college meermaals opgeroepen om het gebruik van rubbergranulaat (SBR) als infill voor kunstgrasvelden zsm uit te faseren. Er zijn artikel 40 vragen gesteld, er is een motie ingediend tijdens de begroting en er heeft een debatbijeenkomst plaatsgevonden omtrent het gebruik. Het college en de coalitiepartijen D66, VVD, CDA en nota bene GL sloegen de wetenschappelijke rapportages, naar het schadelijke effect van het uitlogen en verspreiding van de rubberkorrels in de natuur, in de wind. PvdA, LST en SP riepen vervolgens de burgemeester, via de omgevingsdienst Midden en West Brabant, op om toezicht te hebben op het naleven van het geldende zorgplicht. Volgens het college was daar geen aanleiding toe.

Tijdens de behandeling van de sportnota in november is het college het volgende gevraagd:

“Ook hadden wij meer duidelijkheid verwacht van het college als het gaat om het rubbergranulaat op de Tilburgse sportvelden. We zouden op bezoek gaan, maar toch weer niet. U heeft uit de media ongetwijfeld vernomen dat het openbaar ministerie een strafzaak is begonnen tegen sportzaal, het sportbedrijf van de gemeente Enschede vanwege milieuvervuiling en het nalatig handelen. In het vorige debat had uw college uw hakken stevig in het rubbergranulaat gezet op ons verzoek om de velden op een verantwoorde wijze uit te faseren en geen nieuwe SBR velden meer aan te leggen. In de sportnota rept u er met geen woord over. Kunt u aangeven of u al een indicatie heeft van de te nemen maatregelen en welke kosten daarbij horen? Gelet op de strafzaak in Enschede is het verstandig om nu alvast een indicatie te maken van mogelijke saneringskosten. Gaat uw college dat doen en welk risico neemt u op in de begroting? In de nota lezen we niets over dit soort keuzes. Kortom, onduidelijkheid troef.”

Op 19 december stond er het volgende in de Volkskrant:

——————————————–

‘Baanbrekend’: rechter legt boete op voor rondzwervende kunstgraskorrels

De rechtbank in Rotterdam heeft het sportbedrijf van de gemeente Enschede een boete opgelegd voor rondslingerende kunstgraskorrels rond voetbalvelden. De firma Sportaal moet vanwege milieuverontreiniging 10 duizend euro boete betalen, waarvan de helft voorwaardelijk, conform de eis van het Openbaar Ministerie. Niet eerder werd om deze reden een boete uitgedeeld.

(Mark Misérus19 december 2019, 21:14)

Naar de uitkomst van deze zaak was dan ook met veel belangstelling uitgekeken door onder meer gemeenten, milieurorganisaties en bedrijven die vermalen autobanden verwerken tot de kenmerkende kunstgraskorrels die over honderden Nederlandse sportvelden liggen uitgestrooid.

De advocaat van Sportaal, Rob Oude Breuil, heeft geen goed woord over voor de uitspraak. Volgens hem zijn sportclubs en -beheerders door de uitspraak van de rechtbank vogelvrij verklaard. ‘Er hoeft maar een kwaadwillend persoon te zijn, die maakt wat foto’s van rondzwervende korrels op het sportcomplex en stuurt ze door naar het OM. Als club heb je dan een groot probleem.’

Op voorhand zei Oude Breuil dat een nadelige uitspraak van de rechter grote gevolgen kan hebben voor alle sportclubs met een veld van rubbergranulaat. ‘Volgt een veroordeling, dan hebben al die clubs een gigantisch probleem.’  De kans is groot dat Sportaal in beroep gaat tegen de uitspraak.

Zorgplicht

Door de veroordeling kunnen de beheerders van de velden – meestal zijn dat gemeenten – dus strafrechtelijk worden vervolgd voor korrels die naast de velden belanden. Deze beheerders hebben een wettelijke zorgplicht om bodemverontreiniging te voorkomen of, als het kwaad al is geschied, de gevolgen hiervan zo veel mogelijk te beperken. Volgens de Rotterdamse rechtbank werd bij de Enschedese voetbalclub Vogido weliswaar twee keer per jaar geveegd rond de twee kunstgrasvelden en waren er maatregelen genomen om de verspreiding van korrels te beperken, maar was dit niet genoeg. Sportaal heeft daarmee in strijd met de zorgplicht gehandeld, aldus de Rotterdamse rechtbank.

Korrels van rubber bij de fabriek van bandenverwerker Granuband, waar rubberkorrels voor kunstgras worden gemaakt van autobanden.

Milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux diende in september 2017 een klacht in vanwege de korrels die bij Vogido naast de kunstgrasvelden terecht waren gekomen. Agenten zagen tijdens controles de korrels liggen tot 10 à 15 meter van de velden. Volgens het Openbaar Ministerie ontbraken er kantplanken rond de velden en schoonmaakborstels bij de uitgangen. De schoonloopvoorzieningen waren niet goed onderhouden, waardoor Sportaal volgens de aanklagers had kunnen weten dat sporten op deze velden tot milieuverontreiniging en aantasting van de bodem zou kunnen leiden.

Milieudelict

De rechtbank ging daarin mee en vindt dat het sportbedrijf zich aan een milieudelict schuldig heeft gemaakt: ‘Ook toen de verontreiniging zich voordeed, heeft zij niet alle vereiste maatregelen genomen om de daaruit voortvloeiende nadelige gevolgen voor het milieu (verder) te beperken en ongedaan te maken’, aldus het vonnis.

Recycling Netwerk spreekt van een baanbrekend besluit en noemt de uitspraak ‘heel goed nieuws voor het milieu’. Volgens de milieuorganisatie kan de rechtszaak ‘verstrekkende gevolgen hebben voor de bijna tweeduizend kunstgrasvelden in Nederland die op dit moment bestrooid zijn met rubberkorrels.’

Volgens Oude Breuil is het voor clubs ondoenlijk om te zorgen dat alle duizenden korrels op het veld blijven liggen. ‘Ga maar naar het gemiddelde sportpark, daar liggen die korrels overal. Zelfs als je kantplanken rond het veld aanlegt, houd je het risico dat korrels buiten het veld belanden. En dan ben je dus strafrechtelijk aansprakelijk. Ik denk dat alle sportclubs in Nederland door dit vonnis zoiets hebben van: wat moeten we hier nu mee?’

——————————————–

Gelet op de bovenstaande uitspraak en de wens van de PvdA, LST en SP om zsm rubbergranulaat te vervangen met een milieuvriendelijker variant willen de partijen van het college weten:

• Bent u bereid om af te stappen van het gebruik van rubbergranulaat als infill?
• Welke implicaties ziet u aan de uitspraak van de rechtbank?
• Is uw college bereid om via de omgevingsdienst het toezicht en handhaving van de zorgplicht uit te voeren en op welke termijn wilt u daarmee beginnen?
• Waarom heeft u mbt tot het toezicht daar op heden van afgezien?