Diep door het stof

Beste betrokkenen en aanwezigen,

Deze regeling gaat over mensen. Mensen die onnodig leed is aangedaan, die ziek zijn geworden of zijn overleden. Mensen die de afgelopen jaren gestreden hebben voor erkenning. Gestreden om gehoord te worden voor wat hen is aangedaan.

De commissie is glashelder in haar conclusies en aanbevelingen. De gemeente is duidelijk tekort geschoten in haar zorgplicht en de NS heeft essentiële informatie over de aanwezigheid van Chroom-6 niet gedeeld. De commissie adviseert om ruimhartig en barmhartig te zijn richting betrokkenen.

Afgelopen maandag heeft een aantal van u gesproken over de regeling. Dank aan de insprekers die ook vaak de afgelopen jaren een stem hebben gegeven aan hen die dat niet konden. Veel van de betrokkenen hebben hun ervaringen en reacties ook gedeeld bij de presentatie van het onderzoek in deze zaal twee-en-een-half week geleden. Dank ook daarvoor. U heeft met uw inbreng uw vinger op de zere plekken weten te leggen. Het is nu aan de politiek.

De Partij van de Arbeid heeft 2,5 jaar lang gewacht op de resultaten van het onderzoek. Ons geduld is de afgelopen periode ernstig op de proef gesteld met de schrijnende verhalen die we, en met name mijn voormalig collega Orkun Baytemir, te horen kregen. De PvdA vond echter dat de commissie in alle rust en zorgvuldigheid haar werk moest kunnen doen. Dat is gelukkig gebeurt. Slechts een enkele keer hebben we van deze lijn moeten afstappen, ter wille van de barmhartigheid. Dat was het geval met de motie voor de tegemoetkoming voor het eigen risico voor de zorgkosten. Dat duurde te lang. Vanavond doen we wederom een beroep op de ruimhartigheid en barmhartigheid.

Een regeling zal nooit de geliefde kunnen terughalen, de gezondheid kunnen verbeteren of de onzekerheid kunnen wegnemen. Na de erkenning in het rapport verdienen betrokkenen ook snel duidelijkheid over de regeling. Zorgvuldigheid is daarbij geboden. Het college heeft langs het advies van de commissie een regeling opgesteld, bestaande uit vier pijlers. Het fundament in het advies van de commissie is overgenomen en met het onafhankelijke panel zien we nadrukkelijk een poging van het college terug om betrokkenen die ziek zijn via maatwerk te compenseren en ruimhartig te zijn. De regeling die voor ons ligt poogt het hoofd en het hart te verbinden. Wij hebben ten aanzien van de regeling nog wel vijf zorgen of vragen;

1 Open eindregeling

Tijdens de inspraakavond sprak de FNV haar zorgen uit over de uitputting van de middelen die beschikbaar zijn voor de betrokkenen. 5 miljoen voor rekening van de gemeente en 5 miljoen voor de NS. Gelukkig heeft u in uw raadsbrief daar het nodige al over verteld, maar het is goed dat hier te herhalen. Wat gebeurt er als het bedrag uitgegeven is? Moeten we daar dan opnieuw over in debat? Wij beschouwen de regeling als een open einderegeling. Weet u inmiddels hoe de NS dat ziet?

2 Schuldenbewind

Een aantal betrokkenen stelden vragen over wat er ging gebeuren met het geld als men in schuldenbewind zat. U was gebonden aan wettelijke regelgeving. Wij menen dat het college moet gaan meewerken om via een derdenrekening tot uitkering van de tegemoetkoming te komen. Of ziet u andere oplossingen?

3 Monitoring en vervolg

Het college streeft er naar om per 1 april het steunpunt operationeel te hebben. Als PvdA vinden we het belangrijk dat betrokkenen die dat willen mee kunnen denken in de totstandkoming van het steunpunt. Tijdens de inspraakavond gaven enkele insprekers aan dit op prijs te stellen. De PvdA is benieuwd of u hier al een eerste gedachte bij heeft? Voorts zou de PvdA, maar ik denk ook de raad, de uitvoering van de regeling en het steunpunt nader willen volgen. Wij verwachten het eerste jaar een maandelijks terugkoppeling van de voortgang. Is het college bereid dat te geven?

4 Asbest en zware metalen

Over schadelijke stoffen anders dan chroom-6 durft de commissie geen uitspraken te doen omdat daar te weinig gedetailleerde informatie over beschikbaar is. Ten aanzien van asbest en zware metalen heeft een inspreker een aantal documenten beschikbaar gesteld waaruit de indruk ontstaat dat de opgeknapte treinen asbest hebben bevat. In een van de deelonderzoeken van de commissie wordt beschreven dat treinen met asbest ‘gescheiden aangeboden’ werden. Kortom, het is onduidelijk. Is het college bereid om het RIVM te vragen hier meer informatie over te geven aan betrokkenen en gemeenteraad? Met betrekking tot asbest bestaat er landelijk al een regeling waar werknemers een beroep op kunnen doen. De PvdA is van mening dat deelnemers van tROM met vastgestelde asbestose of Mesothelioom op dit moment al een beroep kunnen doen op de landelijke regeling. Is het college dezelfde mening toegedaan?

5 Categorie bij blootstelling

Wat vertellen we iemand die niet aan treinen heeft geschuurd, wel aan chroom6 is blootgesteld en longkanker heeft? Sorry, u bent wel ziek, maar omdat we in uw ‘groepsscenariocombinatie’ niet hebben kunnen herleiden of uw blootstelling groot genoeg is geweest krijgt u maar de helft?! Ten aanzien van de vergoedingen die horen bij longkanker, neus- en neusbijholtekanker, maagkanker zien we een verdeling die wij niet kunnen verklaren, anders dat u defensie volgt. Maar de omstandigheden hier zijn wezenlijk anders geweest. Voor longkanker, maagkanker en neus/neusbijholtekanker wordt door de commissie geconcludeerd dat voor alle beoordeelde groepen met mogelijke blootstelling aan chroom-6 het waarschijnlijk is dat deze gezondheidseffecten kunnen optreden. Ook wordt aangenomen dat er geen veilige drempelwaarde kan worden afgeleid. Dit houdt in dat iedere blootstelling aan chroom-6, hoe gering ook, een tumor kan induceren. De PvdA vind dat we betrokkenen in categorie B en C, die wel degelijk ziek zijn, en waarvan we weten dat die zijn blootgesteld aan chroom-6 hetzelfde bedrag moeten geven als die in categorie A. Is het college daarmee eens?

Ter afronding voorzitter. Met het rapport is er eindelijk erkenning, hopelijk is er vanavond ook een regeling dat ons hart ook met ons hoofd kan verbinden. Na vanavond richten we ons op het onderzoek van het openbaar ministerie, de verantwoordelijken en op de lessen die we moeten trekken met betrekking tot de toepassing van gevaarlijke stoffen, in treinen, overheidsgebouwen en ons historisch erfgoed in de Spoorzone. Het vertrouwen van betrokkene is ernstig beschaamd. De PvdA heeft een vijftal zorgpunten benoemd en verwacht daar ook ruimhartige antwoorden op.