PvdA Tilburg zegt ‘BREKS it’!

PvdA Tilburg zegt ‘BREKS it’!

Hieronder de spreektekst van de PvdA Tilburg bij de behandeling van de Regionale Energie en Klimaat Strategie uitgesproken op 31 mei 2021, waarbij de partij oproept op tot een ‘BREKS it’.

Vandaag bespreken we het definitieve bod Regionale Energie en Klimaat Strategie (REKS) van onze regio Hart van Brabant. Lukt het ons als gemeente om onze afhankelijkheid van fossiele brandstof af te bouwen? Minder uitstoot is goed voor het klimaat en de schone lucht. De lokale stresstest op klimaatverandering liet zien dat Tilburg kwetsbaar is als het gaat om wateroverlast en hittestress. Kunnen we bewoners van Stokhasselt, Oud Noord en Oud Zuid ook in de toekomst droge voeten bieden en lukt het ons om de bewoners van die laatste twee wijken zomers koel te houden? Dat kunnen we als we maar op tijd de juiste maatregelen nemen en de tegenstrijdige keuzes zoveel mogelijk minimaliseren.

Bij de behandeling van het concept een jaar geleden hebben we aangegeven dat we het bod op drie onderdelen beoordelen:

• Hoe gaan we de belofte van het klimaatakkoord lokaal inlossen?
• Hoe verdelen we de lusten en lasten van de energietransitie eerlijk?
• Hoe behouden we in de transitie hetgeen wat waardevol en kwetsbaar is?

De energietransitie is een complex, grootschalig en langdurige opgave. De PvdA Tilburg heeft gepleit voor een heldere en centrale regie in de verdere uitwerking van de ambities. We hebben een jaar geleden voorgesteld te komen tot een regionaal energiebedrijf. We zijn verheugd om te lezen dat dit idee in het bid is opgenomen in de vorm van een regionaal publiek ontwikkelbedrijf waarmee het publieke belang wordt gewaarborgd.

In de verdere uitwerking van de eerste hoe vraag missen we echter wel een belangrijke stem, namelijk dat van onze inwoners. Participatie in proces, financieel en sociaal klinkt goed, maar dan mag daar wat ons betreft flink meer aandacht naar toe. Tot nu toe zijn ongeveer 1000 inwoners uit Hart van Brabant betrokken, nog niet eens een procent van de inwoners in onze regio. En zij die wel de moeite namen om mee te praten lezen in dit document dat hun bijdrage niet heeft geresulteerd in enige aanpassingen in het document. Dat is verre van motiverend voor burgers die mee hebben gedaan en maakt geen beste indruk voor het vervolg. Terwijl draagvlak toch cruciaal is om de plannen te realiseren. Kijk naar de weerstand die nu bijvoorbeeld rondom de Baars ontstaat. De spandoeken hangen er al. Gelet op de impact van de maatregelen op het leven van mensen zou de PvdA  willen voorstellen om in de regio een lokaal burgerforum in te stellen. Is het college bereid dit idee over te nemen en in het voorstel op te nemen? Misschien kunnen ons bod dan gemakshalve BREKS noemen?!

Onze tweede vraag bij de beoordeling van de REKS ging over het eerlijk verdelen van de lusten en lasten van de transitie. Zeggenschap en opbrengsten zouden wat ons betreft zoveel mogelijk lokaal moeten landen. Dit zou als uitgangspunt een plek moeten krijgen in het bod. Is het college het daarmee eens? Niet iedereen heeft de mogelijkheden om financieel te participeren. Het is heel moeilijk om groen te doen als je rood staat. Panelen op je dak is soms ook helemaal niet haalbaar, evenals het isoleren van je woning. De woningcorporaties kunnen een belangrijke rol spelen. In de REKS wordt aangegeven dat op dit moment bekeken wordt wat corporaties nodig hebben om hier concrete invulling aan te geven. We lezen daar buitengewoon weinig over in het stuk en maken ons daar zorgen over. Wanneer wordt de concretisering duidelijk voor de raad? We vinden het belangrijk dat niet de rekening, maar de financiële voordelen van de transitie in de woonlasten van huurders neerslaan en roepen u nogmaals op tot isoleren, isoleren en nogmaals isoleren!

Als Partij van de Arbeid zien we dat de plannen ook zorgen voor werkgelegenheid. 2400 tot 2800 banen erbij in de regio. We spreken de wens en verwachting uit dat onze lokale mkb in positie worden gebracht om de werkzaamheden te mogen doen. We hopen dat Tilburgers die aan de zijlijn van de arbeidsmarkt staan, eventueel met gerichte scholing, meer kans maken op de banen die gaan ontstaan. Deelt het college deze twee punten?

Ten derde hebben het gehad over het beschermen van hetgeen waardevol en kwetsbaar is. In dit verband hebben we het veelvuldig over de onwenselijkheid van het ontwikkelen van het bedrijventerrein Wijkevoort gesproken. We vinden het zeer tegenstrijdig dat u aan de ene kant tientallen miljoenen uitgeeft om de hittestress in de stad te verminderen en dat u aan de andere kant een hitteschild van distributiehallen optrekt. In de REKS wordt geschreven dat de energiehubs kansen bieden voor vergroening. Clusters die nu al groen zijn, die wilt u nog groener maken. Begrijpen we dat juist? Wij zouden graag zien dat het denken over mogelijke andere hubs niet stopt. Zijn er alternatieven te bedenken, bent u bereid om dat te verkennen? Staat u daar überhaupt open voor? Rondom de snelweg, randwegen, spoor en geluidswallen is er ongetwijfeld volop ruimte voor zonnepanelen. Ook valt te denken aan het aanspreken van bedrijven op hun energiebesparingsplicht. Of het opnemen van een eis om duurzaam gebruik te maken van het dak van nieuwbouwwoningen en bedrijfsgebouwen. Makkelijke oplossingen bestaan niet. Durft Hart van Brabant en uw college dan ook te kiezen om hetgeen wat kwetsbaar is te beschermen vraag ik aan de wethouder.

Ter afronding zou ik willen zeggen dat kiezen voor het klimaat ons meer oplevert dan het ons kost. Laat de transitie in onze regio geen feestje worden van de happy few, met de kater voor Jan Modaal. We hebben een aantal suggesties gedaan en zijn benieuwd of u als kersverse wethouder ook met een frisse blik tegen deze handreikingen kunt kijken.

Naschrift 1 juni:

De wethouder heeft toegezegd aan de slag te gaan met het idee van een Burgerforum om inwoners meer te betrekken. In het najaar komen we als gemeenteraad te spreken over de concretisering van het regionaal ontwikkelbedrijf, waarbinnen ook de discussie rondom sociale participatie kan plaatsvinden. Het verduurzamen van huurwoningen zal verder nog gedeeld worden met de raad. Vragen die burgers hebben gesteld tijdens de totstandkoming en bewonersbijeenkomsten zullen door de organisatie worden beantwoord. Rondom het bedenken van alternatieve hubs voor Wijkevoort kwam een afwijzend antwoord en werd doorverwezen naar de wethouder die daarover gaat. De vrachtwagen richting Wijkevoort dendert net zo hard door. Helaas.